28.9.09

Un niedo de palomo en casa mía.

O piso mío tiene una terrazeta an que combiben en pazifico caos a labadora, a caldera de l'augua calién, as bombonas de butano, l'aparato d'aire condizionau y, antimás, un puyal de trastes (bel pote de pintura ixeca, un pozal biello, una gayola de cuan teneba paixaricos...) que asperan cada día que s'esbielle l'amnistía que los salba d'ir ta la basura y que mientres asperan a sentenzia final (si ye que nunca i plega) descansan en un repalmar, a más gran parti de o cual ye practicamén inaczesible ta yo si no m'aduyo con un palo d'escoba.

Ista tardi, cuan tornaba ta casa, un bezino m'ha dito: "Tiens una parella de palomos que t'están fendo niedo en una caixeta que tiens debaixo de l'aparato de l'aire condizionau, mira-te, porque ya be d'estar meyo acabau". Dimpués ha adibiu, con una inasperada miqueta de sensibilidá ecolochica: "Si beyes que ya han poniu, dixa-los estar... pobrez". Y sí, he puyau ta casa y decamín he descubierto una zesteta berde an que teneba -olbidadas de tot- bellas pocas pinzas de tender a ropa. Y astí yera o niedo y, bien se bale, sin güego denguno... Asinas que, por más que m'ha feito duelo, he retirau a zesteta con o niedo. No dixo de preguntar-me qué sentirá o palomo cuan descubra que ya no i ye o que tanto treballo l'ha debiu costar fer.

O mío bezino m'ha dau atra lizión d'ornitolochía, y m'ha dito que ye o palomo masto o que mira una localizazión plazible ta criar, y que cuan le pareix que l'ha trobada, a fembra pone dos unicos güegos. Qué le pasará a o pobre palomo? ¿Lo refusará agora la fembra? ¿Abrá de meter-se a fer-ne atro nuebo ascape? Pobrichón, ya m'ha feito duelo, ya... pero ye que faltan pocos días ta que acabe setiembre y prous días ta que encheguen a calefazión zentral, y malas que biengan os primers fríos, abré d'enchegar bel rato a bomba de calor, y no ye cuestión de saber que chusto debaixo de a salida de l'aire de a bomba i hai un par de pollez de palomo aterrorizaus por o rudio de l'aparatuzio aquel... porque m'estimaría más chelar-me que no cargar con ixe no tan lichero peso.

23.9.09

Senadors, animals y tradizions populars.

Grazias a os nuestros senadors por preserbar istas y atras polidas tradizions populars.

Informa El País de que o Senau ha bulcau una mozión d'ERC contra as "fiestas populars" an que se maltrata animals. A mozión pediba que se modificase una orden ministerial de 2006 que proibiba as fiestas an que se maltratase bel animal, pero curiosamén nomás proibiba "fiestas" de nueba creyazión, no pas as que ya esistiban d'antes (que ye una forma incheniosa de pasar-se por a botonera ixo de DURA LEX SED LEX). Bai, que o conzello de Bubierca, metamos por caso, no puede dezidir abentar una craba dende o campanal, pero os lugars an que tradizionalmén s'ha conserbau iste poliu costumbre pueden seguir fendo-lo sin cudiau y disfrutando antimás de bellas preferenzias ta recullir subenzions de l'Estau y fer promozión en o estranchero.

O caso ye que PP y PSOE han botau chuntos contra toz os demás (toz sabemos que en as grans cuestions siempre i son d'acuerdo) ta que a orden ministerial no tenese efeutos retroautibos, y que qui lo tienga por costumbre puede seguir fendo o bestia con os animals, que pa ixo somos nusatros os animals razionals y, ta caramuello, os amos de a creyazión...

Contino, un bideo con a grabazión de a zaguera edizión d'ixe poliu costumbre -que tanto goi fa a os senadors de o PSOE y o PP- que ye o toro de Tordesillas. Yo no he gosau beyer-lo.

20.9.09

Os seis países d'Iberia.


Leigo en El País un articlo sobre a campaña eleutoral portuguesa y a importanzia que i tienen as relazions con a bezina España. No ye a primera begada que iste diario comenta en os zaguers tiempos a posibilidá d'una "unión iberica", con l'asoziazión d'España y Portugal; fa pocos meses, o diario español replegaba la opinión de no sé quí sobre ixa posibilidá que, en o preto de a crisis, eba ganau adeptos en o país atlantico. Cuento que o nazionalismo español siempre ha teniu á Portugal como oportunidá mitica d'ampliazión enta l'ueste peninsular, y como suenio mitico ye remerau de cabo cuan, talmén ta curar feridas (más bien rasmiazos) como a de o referéndum independentista d'Arenys de Munt.

A yo, trampis. O que sí m'ha trucau l'atenzión ha estau un troz de l'articlo, que cuaterno contino:

Hace diez años, Antonio José Saraiva, ex director de Espresso, semanario de referencia, escribió un artículo polémico en el que señalaba como inevitable el proceso de integración peninsular, y vaticinaba que Portugal acabaría por transformarse en la sexta región de España "junto a Castilla, Cataluña, País Vasco, Galicia y Andalucía".

Tiengo a sensazión de que iste siñor Saraiva no teneba más intenzión que probocar, pero ye prou sintomatico que s'olbidase d'uno de os biellos reinos istoricos d'iste arguellau pelello de toro. Si bel cronista meyebal europeu leyese o listau de seis nazions ibericas, se sorprendería prou de no trobar-ie o reino d'Aragón, y sí Andaluzía, por eixemplo. ¿Cuestión d'ignoranzia, u refleixo de a reyalidá? ¿Aragón ye morindo como identidá, tornando-se una mera delimitazión alministratiba castellana, como ha beniu estando dende o sieglo XVII?

En istos tiempos de referéndums independentistas en Cataluña, tamién nusatros os aragoneses podríanos refrendar a reyalidá, y fer una consulta ta que Aragón, definitibamén, pase a estar una nueba probinzia de Castilla y León, u mesmo de La Rioja. ¿Quí será a primera localidá que gose fer-lo?

1.9.09

Zenisas de o berano.


Berano de grans inzendios y grans desirias. San Gregorio. Aliaga. Pinos, chinibros y sabinas ardendo entre restos de proyectils y atros caros chuguetes militars. Protestas y queixas silenziadas decamín. Muita calor y poca plebia. A eñemanía ixa, exibindo más banderas españolas en Zaragoza (dimpués dizen de os bascos y os catalans…). Inzendios y talas. Atra begada nos benden que o progreso (o trambía) prezisa que dispareixcan de a capital aragonesa os árbols. Adiós azipreses de Isabel a Catolica. Adiós, polida arquiteutura bechetal que puya ta o zielo en zenturias y en un basibiens chaze estronchicada por tierra. Ixo sí, con nocturnidá y cuasi a amagatons, ta minimizar protestas ziudadanas (como si no en fuesen prou minimas ya…). Atro berano de tortura taurina, en Uesca, prosimamén en Balbastro, en atras chicotas localidaz aragonesas an que toros y baquillas se combierten en o chuego y dibertimento de a pior de as bestias. Bel nino muerto en uno d’ixos “espeutaclos” y aquí no ha pasau cosa. Menos muertos en as carreteras, pero o numero d’animals que mueren esclafaus baixo as nuestras ruedas no baixa. Chabalins, rabosas, cochos, gatolins y paixaricos escachaus. Berano d’un montañero balién que morió leixos, a más de seis mil metros d’altaria, penchau en un paretón de chelo. Con una garra y una maneca trencadas. Y un fogonet y cuatro latetas por si sobrebibiba. Berano de os baliens que arriesgón a bida d’ellos por ir-ie a rescatar-lo, y abión de prener a dezisión más difízil: tornar sin Óscar. Tanimientres, en a tele, as que sí tornan son as rufiertas de o corazón con Belén Esteban y demás furrufalla telebisiba. A os ninos (y a las ninas) no se les puede dar en o cole una aspirina, pero pueden albortar sin ni an dezir-les-ne a os suyos pais. Sigue a crisis y l’ature, y nos inoculan o birus de o miedo (en iste caso, a la gripe A). Millons de bacunas feitas ascape ta una soziedá inmunizada debán de os millons de personas que mueren en Africa y Asia por enfermedaz acotoladas en Europa fa años grazias a bacunas que no se benden a os países pobres porque as farmazeuticas no en sacan estiella…

Uno de setiembre: atro berano ha ardiu y se desfá en zenisas.

Cuentachén