14.3.08

Contino, un relato mío publicau en o primer bolumen de relatos curtos "Luis del Val". Ye de tema nabidal, asinas que se publica con un par d'años y tres meses de retraso. Pero como isto no lo leye cuasi ni l'autor, rai. Lo escribié en aragonés común, pero como lo concurso yera en a balle Tena, en apatusquié cuatro cosetas ta dialeutalizar-lo un poquet y tener más posibilidaz (pero ni por ixas!).

O belén acuatico.

24 d'abiento d'un año cualsiquiera. Son as diez de ra nuei en a Residenzia de ra Terzera Edá. O infermero ba pasando por as camas en do chazen es güelos, y les ba alministrando as medezinas que son menester ta cadaguno. O infermero ye aprezisato, porque en casa suya lo son asperando ta zenar. Por ixo no fa guaire caso de ro que dizen os biellos: beluno rezienta qué misió d'un belén baxo ras auguas de ro entibo, en do cada año, ta Nabidá, se chuntan toz os muertos de ro lugar y es bibos que han de morir-sen á l'otro l'año. Piensa ro infermero que ros pobrons son esbaruquiando, no sabe si ye por as medezinas u si ye por a soledá -á pocos han benito á besitar-los-. Pero ellos ensisten en que sí, que ye berdá, que ellos de cutio l'han sentito contar, y que a ros suyos güelos ya les ne contaban es bisgüelos, y a ros bisgüelos, es tartaragüelos, y asinas asinas dende que fizon o entibo. O infermero ha acabato de dar-le ras pindoletas á ro zaguer biello. Se cala ro gambeto, sale por a puerta, se mira de bislai o dormitorio de camas bien arringleratas y amorta ra luz. Piensa que si no ese ito tan aprezisato, s'aberba quedato á escuitar a istoria ixa de ro belén y aberba puesto publicar-la como colaborazión en a rebista de ra Comarca. Es güelos encara pueden sentir os pasos d'él alexando-se-ne por a nieu, que lleba cayendo toda ra tardi y ha cuallato. Pero as pindoletas han empezipiato á fer efeuto, y un silenzio pesato y espitalario caye amonico sobre ro dormitorio de ra Residenzia. Es güelos que encara no s'han adormito se miran por os bentanos. Alufran de lexos o entibo, que iste ibierno cuasi s'ha chelato de tot. Es camals de ros abez son cuasi esclafatos por o peso de tanta nieu. Poderba dezir-se que ro silenzio ye cuasi total, si no por una bisa chelata que ha empezipiato á mober a superfizie de ro entibo. Y por un son como de lexanas tringoletas que parixe salir de ro interior de ras auguas. Y ye que astí, baxo tantos metros cubicos d'augua, en do yera antis más a biella serrería, os muertos se ban reunindo, ya be son cuasi toz. Se ban repartindo ros papels: esti año, á Miguel, o biello ferrero de casa Cachuchas, le tocará fer de San Chusé. Pilar, a mayestra con a que tantos zagals y zagalas de ro lugar eban aprendito ras primeras letras, serba ra Bírchen María. Y ro Nino Chesús serba, como toz os años, o ninón de casa Pascual, que murió tisico en l'año 1942 con bien pocos años. Os tres chermanos de casa Mairal, que murión os tres cuando a guerra, farán de Reis Magos d'Orién, y toz os demás farán de figurantes, unos como pastors, otros como ánchels. Cuando ya siga tot presto, y toz ocupen os suyos puestos, i plegarán tamién "es combidatos", os biellos de ra Residenzia que pasarán á fer parti de ro belén acuatico á l'autra Nabidá, pero que tanimientres sigan bibos, nomás be pueden asistir como espeutadors, encara no s'han feto á mober-sen en l'augua. Asistirán enarcatos á ro suyo primer belén acuatico, y creyerán definitibamén en a leyenda que tantas begatas eban sentito contar. No les fará mica duelo saper que ban á dixar ista bida, porque astí, en o fundo de ro entibo, s'han de tornar á trobar con toda ra chen con que han compartito ra suya bida. Pensarán que en o lugar ya no i tienen cuasi á dengún, que toz be son ya en l'autro barrio. Y entre ros disbrazes d'ánchels y de pastors, de bírchens y sanchusés y ninos-chesús, irán reconoxendo caras cuasi olbidatas, amors de chobentú, amistanzas nunca rompitas, parentalla fa tiempo apedecata... Y cuando s'aya feto de día en a Residenzia, "es combidatos" s'abrán rebellato con una sonrisa nueba, serena, plena de felizidá. Abrán olbidato de raso que ixa nuei han estato combidatos á ro belén acuatico, pero ra sensazión que ro belén les n'abrá dixato, ixa, no l'han d'olbidar en o poco que les queda de bida. Y cuando s'azerque otra Nabidá, serán ellos es que cuenten a leyenda á otros güelos y otros infermeros, que no en farán caso y pensarán que ixas barucas las probocan as pindoletas contra ro insomnio, u ra soledá, u tot de bez...

No hay comentarios:

Cuentachén